Wednesday, July 17, 2013

ႏုိင္ငံတကာ ရာဇ၀တ္ျပစ္မႈမ်ားကုိ တရားစြဲဆုိျခင္း

ဒုတိယကမၻာစစ္ၿပီးခါနီးမွာ ၊ စစ္ေအာင္သူေတြရဲ႕ ပါ၀ါဟာ  ဥေရာပ၀င္ရုိးက အဓိက စစ္ရာဇ၀တ္ေကာင္ေတြ အတြက္             ႏုရင္ဘတ္ႏုိင္ငံတကာ စစ္ခုံရုံး နဲ႔ အေရွ႕အာရွက အဓိကစစ္ရာဇ၀တ္ေကာင္ေတြအတြက္ တုိက်ဳိစစ္ခုံရုံးကုိ တည္ေထာင္လုိက္တယ္။ ခုံရုံးႏွစ္ခုဟာ ျငိမ္းခ်မ္းေရးကုိ ၿပိဳကြဲေအာင္လုပ္တဲ႔ တသီးပုဂၢလရာဇ၀တ္မႈ၊ စစ္ရာဇ၀တ္၊ လူသားဆန္မႈ ကုိ ဆန္႔က်င္တဲ႔ ရာဇ၀တ္မႈေတြနဲ႔ တရားစြဲဆုိတယ္။ ႏုရင္ဘတ္ခုံရုံးက တရားခံ၁၂ေယာက္ကုိ ေသဒဏ္၊ ၅ေယာက္ကုိ တစ္သက္တစ္ကၽြန္းခ်မွတ္လုိက္တယ္။ တုိက်ဳိခုံရုံးက ရေယာက္ကုိေသဒဏ္၊ ၅ေယာက္ကုိ တစ္သက္တစ္ကၽြန္းခ်မွတ္လုိက္တယ္။ တစ္ခ်ဳိ႕အတြက္ကေတာ႔ ခုံရုံးေတြရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္က မဟာမိတ္တပ္ဟာ ဖက္ဆစ္ေတြထက္ပုိေကာင္းေၾကာင္း ၊ပညာေရးရည္ရြယ္ခ်က္ကုိ ပုိထိန္းသိမ္းေစာင္႔ေရွာက္ေၾကာင္းျပဖုိ႔ရာ ထုတ္ေဖာ္ျပသဖုိ႔ ပဲလုိ႔ယူတယ္။ ဘယ္လုိပဲျဖစ္ျဖစ္ တရုံးရုံးကုိ တစ္ျခားလမ္းေၾကာင္းကေနလည္းရႈျမင္လုိ႔ရတယ္။ ရႈေထာင္႔တစ္ခုကေန ျပေနတာက ခုံရုံးက စစ္ေအာင္ႏုိင္သူေတြရဲ႕ တရားမွ်တမႈကုိ ကုိယ္စားျပဳတယ္။ စစ္ရာဇ၀တ္မႈေတြကုိ မဟာမိတ္တပ္ေတြ လည္း က်ဴးလြန္ေကာင္းက်ဴးလြန္ႏုိင္ေပမယ္႔ ခုံရုံးတရားစီစစ္မႈကုိ ေက်ာ္လႊားႏုိင္ခဲ႔တယ္။ ျငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ လူသားဆန္မႈ ကုိ ဆန္႔က်င္တဲ႔ ရာဇ၀တ္မႈေတြကေတာ႔ မေသခ်ာမေရရာတဲ႔ ဥပေဒေနာက္ခံအေျခအေနေတြေပၚမွာ တည္ေဆာက္ၿပီး လုပ္ေနရပုံေပၚပါတယ္။                                                                                                                                           
 ေနာက္ထပ္ရႈေထာင္႔တစ္ရပ္ကေနၾကည္႔မယ္ဆုိရင္ ႏုရင္ဘတ္စီရင္ခ်က္ဟာ ႏုိင္ငံတကာဥပေဒနဲတသီးပုဂၢလ အေပၚ၎ရဲ႕ အက်ဳိးသက္ေရာက္မႈ ပတ္သတ္ၿပီး ေတြးေခၚမႈပုံစံအသစ္တစ္ခုကုိ ဦးေဆာင္လုိက္တယ္။ တရားခံေတြကုိ စစ္ခုံရုံးေတြကေနလုပ္ထားတဲ႔ တရားမွ်တမႈအေထြေထြနိယာမကေန တစစီလုိက္ေကာက္ထားတဲ႔ ဥပေဒ ၀ါ ႏုိင္ငံတကာ စစ္ဥပေဒကုိ အၾကမ္းဖက္ခဲ႔သူေတြ အျဖစ္ျမင္ႏုိင္တယ္။ ခုံရုံးက“  ဤဥပေဒသည္ တည္ျငိမ္ေနမည္မဟုတ္၊ သုိ႔ေသာ္  ေျပာင္းလဲေနေသာကမၻာႀကီးႏွင္႔အတူ လုိက္ေလ်ာညီေထြျဖစ္ရန္ ခံယူေနမည္ျဖစ္သည္” လုိ႔ ေၾကညာတယ္။ ခုံရုံးက ဒီဥပေဒ ဟာ ႏုိင္ငံမ်ားရဲ႕ တာ၀န္ဆုိတဲ႔အသိ  ဒါမွမဟုတ္ တစ္သီးပုဂၢလ ႏုိင္ငံေတာ္နဲ႔ ပတ္သတ္တဲ႔ အစဥ္အလာအသိကုိ ေမးခြန္ထုတ္ႏုိင္ေအာင္ လုပ္ေပးႏုိင္တဲ႔ အသိေတြကုိ ေပးဖုိ႔ပ်က္ကြက္ခဲ႔တယ္။ အထက္ပါဥေပဒေၾကာင္႔တစ္သီးပုဂၢလ လူသားဟာ “ႏုိင္ငံတကာဥပေဒကုိဆန္႔က်င္တဲ႔ ရာဇ၀တ္ျပစ္မႈဟာ  ႏုိင္ငံေတာ္ဆုိတဲ႔ ျဒပ္မဲ႔အရာက လုပ္တာမဟုတ္ဘဲ လူေတြကသာလုပ္တာျဖစ္ေၾကာင္း၊ အဲဒီလုိလုပ္တဲ႔ တစ္သးီပုဂၢလလူသားကုိ အျပစ္ေပးျခင္ျဖင္႔  ႏုိင္ငံတကာဥပေဒကုိ အားျဖည္႔ေပးရာၾကေၾကာင္း ”အသိကုိ မေပးႏုိင္ခဲ႔ဘူး။ ဒါအျပင္ ရာဇ၀တ္ျပစ္မႈကုိ အမ်ဳိးအစားခြဲရာမွာ “ လူသားဆန္မႈကုိ ဆန္႔က်င္တဲ႔ ဥပေဒ”လုိ႔ ခြဲျခားျခင္းဟာ  ေနာက္ဆုံးမွာ  ႏုိင္ငံတကာကတိက၀တ္ေတြဟာ လူသားတန္ဖုိးဆုိတာေၾကာင္႔ တသီးပုဂၢလလူသားနဲ႔ သက္ဆုိင္တယ္ ဆုိတဲ႔ အေတြးအေခၚမွာသာ စြဲျမဲသြားေစတယ္။  ႏုိင္ငံတကာ ကတိက၀တ္ေတြကေန တကယ္ရည္၇ြယ္ၿပီးလုပ္ေပးတဲ႔  တသီးပုဂၢလလူသားရဲ႕နုိင္ငံသားဘ၀ ကုိ ကာကြယ္ေပးတာ ၊ အင္အားနည္းႏုိင္ငံေတြ ဗရမ္းဗတာျဖစ္သြားမယ္႔အေျခအေနကေန ကာကြယ္ေပးတာ ဆုိတဲ႔ အေတြးအေခၚေတြ ေပ်ာက္သြားတယ္။                                                                                                                                    
 ႏုိင္ငံတကာဥပေဒမွာ လူသားဆန္မႈကုိ ဆန္႔က်င္တဲ႔ အယူအဆကုိ  အာေမးနီယန္းအေရးနဲ႔ပတ္သတ္ၿပီး ျပင္သစ္၊ ဂ်ာမန္၊ ၿဗိတိန္နဲ႔ ရုရွတုိ႔ရဲ႕ ၁၉၁၅ ပူးတဲြ ေၾကညာစာတမ္းဆီ ျပန္ေျခရာေကာက္ႏုိင္တယ္။ သံတမန္ေရးဖလွယ္မႈမွာ ျပေနတာက မူလရုရွရဲ႕ ေၾကညာစာတမ္းမူၾကမ္းက  “ခရစ္ယန္နဲ႔ ၿမဳိ႕ျပယဥ္ဖြံ႔ၿဖဳိးမႈကုိဆန္႔က်င္တဲ႔“ ရာဇ၀တ္ျပစ္မႈေတြကုိ ရည္ညြန္းတယ္။ ျပင္သစ္က  ျပင္သစ္နဲ႔ ၿဗိတိန္လက္အုပ္ခ်ဳပ္မႈလက္ေအာက္က မူဆလင္လူထုကုိ သူတုိ႔ရဲ႕ ပါ၀ါႏွစ္ခု အက်ဳိးအျမတ္ကုိၾကည္႔ၿပီး ထည္႔သင္႔ေၾကာင္း မူစလင္လူထုသာမပါရင္  ခရစ္ယန္ေတြအေနနဲ႔ ၿခိမ္းေျခာက္ခံရႏုိင္တဲ႔ အတြက္ စုိးရိမ္ပူပန္တယ္။  ၿဗိတိန္ကလည္း အထက္ပါ စကားစုကုိ ျဖဳတ္သင္႔ေၾကာင္းသေဘာတူတယ္။  အာေမးနီးယန္ ေတြက ရုရွႏုိင္ငံျခားေရး၀န္ႀကီးဌာနကုိ “ လူသားဆန္မႈကုိ  ခ်စ္ျမတ္ႏုိးရန္အတြက္” လုိ႔ ထည္႔ဖုိ႔ ရန္ေတာင္းဆုိတယ္။ ခရစ္ယန္ဆုိတာကုိ ျဖဳတ္ၿပီး လူသားဆန္မႈ နဲ႔ ရုရွက အစားထုိးလုိက္တယ္။ ေနာက္ဆုံးေၾကညားစာတမ္းမွာေတာ႔ ေနရာနဲ႔ အေျခအေနကုိတိတိက်က်ေဖာ္ျပၿပီး “ လူသားဆန္မႈနဲ႔ ၿမိဳ႕ျပဖြံ႔ၿဖဳိးမႈကုိ ဆန္႔က်င္ေသာ တူရကီတုိ႔ရဲ႕ ရာဇ၀တ္ျပစ္မႈအတြက္” လုိ႔ ေဖာ္ျပၿပီး မဟာမိတ္အစုိးရမ်ားက “ ဤကဲသုိ႔ရႈပ္ေထြးေသာ အစုလုိက္အၿပဳံလုိက္သတ္ျဖတ္မႈ“အတြက္ “ပုဂၢလိကတာ၀န္ ယူမႈ ကုိင္စြဲသြား” မယ္၊ ၁၉၂၀မွာ မဟာမိတ္တပ္ေတြက အစုလုိက္အၿပဳံလုိက္သတ္ျဖတ္မႈအတြက္ တာ၀န္ရွိတယ္လုိ႔ ခံယူထားသူေတြကုိ သူတုိ႔ဆီ အင္းအားသုံး၀င္မလာဖုိ႔ ပဠိညဥ္စာခ်ဳပ္ထဲမွာပါတဲ႔အတုိင္း လြဲေျပာင္းေပးမယ္လုိ႔ ကတိျပဳခဲ႔တယ္။၁၉၂၃ ျငိမ္းခ်မ္ေရး စာခ်ဳပ္ပါအခ်က္ရ ေၾကေအးမႈေပးလုိက္တယ္။                         
 “လူသားဆန္မႈကုိ ဆန္႔က်င္တဲ႔ ရာဇ၀တ္မႈ”အမ်ဳးိအစားတစ္ရပ္ကုိ ၁၉၄၅ႏုရင္ဘတ္ခ်ာတာမွာ ဂ်ာမန္ေတြက သူတုိ႔ရဲ႕ ဂ်ာမန္ႏုိင္ငံသားေတြကုိ ညွင္ပန္းႏွိပ္စက္ေရးစခန္းကုိ ပုိ႔ခဲ႔ၿပီးေနာက္ပုိင္းမွာ သတ္ျဖတ္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သတ္ၿပီးတရားစြဲ ဆုိ ဖုိ႔ အသုံးျပဳခဲ႔တယ္။ အဲဒီကာလ ႏုိင္ငံတကာ စစ္ခုံရုံးဥပေဒေအာက္မွာ  အစုိးရတစ္ရပ္ဟာ သူရဲ႕ကုိယ္ပုိင္ ႏုိင္ငံသားေတြအေပၚ (သူတုိ႔ ဘယ္ေလာက္ဆုိးဆုိး) ဆက္ဆံၾကပုံ နည္းလမ္းေတြကုိ သူတုိ႔ရဲ႕ျပည္တြင္းတရား စီရင္ပုိင္ခြင္႔ကုိေတာင္မွ ဖယ္ခ်န္ၿပီး (ႏုိင္ငံကာစိတ္၀င္စားတဲ႔ ျပႆနာရပ္ထက္ေက်ာ္လြန္တဲ႔)ႏုိင္ငံတကာ ဥပေဒအျဖစ္စဥ္စားခဲ႔ၾကတယ္။ ဒါေၾကာင္႔ လူသားဆန္မႈအေပၚဆန္႔က်င္တဲ႔ ရာဇ၀တ္ျပစ္မႈ အယူအဆကုိ ႏုိင္ငံတရားတရားစီရင္မႈရဲ႕ အစိတ္အပုိင္းထဲ ပါ၀င္လာေအာင္ အသုံးျပဳၾကျခင္းပါပဲ။ ဘယ္လုိပဲျဖစ္ျဖစ္ မဟာမိတ္ေတြ အေနနဲ႔ အေသအခ်ာ ဂရုတစုိက္လုပ္တာက လူသားဆန္မႈကုိဆန္႔က်င္တဲ႔ ရာဇ၀တ္ျပစ္မႈဟာ စစ္ပြဲနဲ႔ ဆက္စပ္ေနတဲ႔ အေၾကာင္းတရားထဲမွာ ပါ၀င္တယ္ဆုိတာပါပဲ။ အဲဒီကာလမွာ    အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စု ဒါမွမဟုတ္ ကုိလုိနီႏုိင္ငံေတြ သူတုိရဲ႕ လက္ေအာက္မွာ ေနထုိင္သူေတြအေပၚ ႏွိမ္႔ခ်ဆက္ဆံမႈေတြအတြက္ အဲဒီလိုဆက္ဆံသူေတြအေပၚ တရားစြဲဆုိဖုိ႔ရာ ဒီအယူအဆကုိ ခ်ဲ႕ထြင္လုိ႔ မရဘူးဆုိတာပါပဲ။                                                    အေထြေထြညီလာခံကေန ၁၉၄၈ ဒီဇင္ဘာ၉ရက္ေန႔မွာ မ်ဳိးျဖဳတ္သတ္ျဖတ္မႈကုိ  ကာကြယ္ေပးျခင္းနဲ႔ အျပစ္ေပးျခင္းကြန္ဗင္းရွင္းကုိခံယူၿပီး  ႏုရင္ဘတ္ခုံရုံးမွာ အသုံးျပဳခဲ႔တဲ႔ လူသားဆန္မႈကုိဆန္႔က်င္တဲ႔ ရာဇ၀တ္ျပစ္မႈအယူ အဆရဲ႕ အကန္႔အသတ္ကုိ ျပဳျပင္ခဲ႔တယ္။ ညီလာခံက  မ်ဳိးျဖဳတ္သတ္ျဖတ္မႈဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကာလမွာျဖစ္ေစ၊ စစ္အတြင္းမွာျဖစ္ေစ က်ဴးလြန္ပါက ႏုိင္ငံတကာဥပေဒအရ ရာဇ၀တ္ျပစ္မႈေျမာက္တယ္လုိ႔ ေၾကညာတယ္။  မ်ဳိးျဖဳတ္သတ္ျဖတ္မႈကုိ အစုတစ္စုလုံးကုိျဖစ္ေစ ဒါမွမဟုတ္ အစိတ္အပုိင္းအရျဖစ္ေစ ၊ႏုိင္ငံအရျဖစ္ေစ ၊ လူမ်ဳိးစု ၊လူမ်ဳိး နဲ႔ ဘာသာေရးအုပ္စုကုိျဖစ္ေစ ဖ်က္ဆီးတဲ႔ ေအာက္ပါအျပဳအမူေတြကုိ က်ဴးလြန္ရင္ မ်ဳိးျဖဳတ္သတ္ျဖတ္မႈျဖစ္တယ္လုိ႔ ေၾကညာတယ္။
(က) အုပ္စုတစ္စုရဲ႕ အုပ္စု၀င္မ်ားကုိ သတ္ျဖတ္ျခင္း
(ခ)  အုပ္စု၀င္မ်ားရဲ႕ ခႏၶာကုိယ္နဲ႔ စိတ္ပုိင္းကုိ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ အႏၱရာယ္ျဖစ္ေစျခင္း                                                  (ဂ)အေသအခ်ာတြက္ခ်က္ၿပီး အုပ္စုရဲ႕ဘ၀အေျခအေနကုိနာက်င္ေစျခင္း၊  အစိတ္အပုိင္း ဒါမွမဟုတ္ အုပ္စုတစ္စုလုံး အရျဖစ္ေစ       ရုပ္ပုိင္းဆုိင္ရာ ပ်က္စီးဆုံးရႈံးေစျခင္း                                                                                                
(ဃ) အုပ္စုအတြင္း ကေလးေမြးဖြားမႈကုိ ရည္ရြယ္ခ်က္ရွိရွိတားျမစ္ပိတ္ပင္ျခင္း                                                                
(င) အုပ္စုတစ္စုရဲ႕ ကေလးေတြကုိ အျခားအုပ္စုဆီ အတင္းအဓမၼေျပာင္းေရြ႕ျခင္း
              ပုိလန္က ဂ်ဴးလူမ်ဳိး ေရွ႕ေန ရေဖးလမ္ကင္ က ဒုတိယကမၻာစစ္ ဂ်ဴးလူမ်ဳိးေတြကုိ မ်ဳိးျဖဳတ္သတ္ျဖတ္မႈ အျဖစ္  အပ်က္နဲ႔ ပတ္သတ္ၿပီး ေတြႀကဳံသိျမင္လာၿပီးတဲ႔ေနာက္ ညီလာခံမွာ မ်ဳိးျဖဳတ္သတ္ျဖတ္မႈကုိ အျပစ္ေပးဖုိ႔ နဲ႔ ကာကြယ္ဖုိ႔ရာ ႏုိင္ငံေတြၾကားထဲ            ကတိက၀တ္ထားကုိ ထားၾကဖို႔အခ်က္ကုိ ထည္႔သြင္းေစခဲ႔တယ္။    အေရးၾကီးတဲ႔ အခ်က္က မ်ဳိးျဖတ္ သတ္ျဖတ္မႈကုိ က်ဴးလြန္သူေတြဟာ ဖြဲ႔စည္းအုပ္ခ်ဳပ္ပုံအေျခခံဥပေဒအရ အုပ္ခ်ဳပ္တဲ႔ အုပ္စုိးသူျဖစ္ေစ ၊ ျပည္သူ႔၀န္ထမ္းျဖစ္ေစ ဒါမွမဟုတ္ တစ္သီးပုဂၢလလူသားတစ္ဦး ျဖစ္ေနပါေစ  အျပစ္ေပး ခံရမယ္ဆုိတာပါပဲ။ ႏုိင္ငံတကာရာဇတ္၀တ္မႈ ခုံရုံးအတြက္ တစ္ခုတည္းဦးတည္ၿပီး ကုိင္တြယ္တာက လုံျခဳံေရးေကာင္စီျဖစ္ၿပီးယခင္ ယူဂုိဆလားဗီးယားနဲ႔ ရ၀မ္ဒါမ်ဳိးျဖဳတ္ သတ္ျဖတ္မႈေတြကုိ ကုိင္တြယ္ခဲ႔တယ္။                                                  ရ၀မ္ဒါ ၀န္ႀကီးခ်ဳပ္ေဟာင္း ယန္းကမ္ဘန္ဒါဟာ ”လူသားဆန္မႈကုိ ဆန္႔က်င္ေသာရာဇ၀တ္ျပစ္မႈ” နဲ႔ မ်ဳိးျဖဳတ္သတ္ျဖတ္မႈေတြအတြက္ တသက္တစ္ကၽြန္းေထာင္ဒဏ္ခ်မွတ္ခံရတယ္။ေဘာ႔စနီးယား ဆာ႔ဘ္လူမ်ဳိးစစ္တပ္အႀကီး အကဲ  ရဒီစလပ္ကစ္စတစ္ကုိ ေထာင္ဒဏ္၃၅ႏွစ္ခ်မွတ္လုိက္တယ္။  ဆရီဘရန္နီကာမွာ မ်ဳိးျဖဳတ္သတ္ျဖတ္မႈကုိ ကူညီဖုိ႔ သူ႔ရဲ႕ အမိန္႔နဲ႔ လူ၈၀၀၀ေလာက္ေသေၾကသတ္ျဖတ္မႈအတြက္ စစ္တပ္ကုိေစလႊတ္ကူညီလုိက္တဲ႔ အတြက္ ပါပဲ။                         လူသားဆန္မႈကုိဆန္႔က်င္တဲ႔ ရာဇ၀တ္ျပစ္မႈကုိ  လူ႔အခြင္႔အခြင္႔အေရးနဲ႔ ေယဘုယ်အားျဖင္႔ ျခားနားတဲ႔ အရာအျဖစ္နဲ႔ ျမင္ခဲ႔၇င္ေတာင္မွ ယေန႔မွာျဖစ္ေပၚေနတဲ႔ မ်ဳးိျဖဳတ္သတ္ျဖတ္မႈနဲ႔ လူသားဆန္မႈကုိ ဆန္႔က်င္တဲ႔ အျခားေသာ ရာဇ၀တ္ျပစ္မႈကုိ လူ႔အခြင္႔အေရးဇာတ္လမ္းေတြရဲ႕  အစိတ္အပုိင္းတစ္ရပ္အေနနဲ႔ ပုိတုိးၿပီးျမင္လာၾကပါၿပီ။ ၁၉၉၁မွာ “ လူသားဆန္မႈကုိ ဆန္႔က်င္ေသာ ရာဇ၀တ္မႈ” ဆုိတဲ႔ ေ၀ါဟာရဟာ   ႏုိင္ငံတကာ ဥပေဒေကာ္မရွင္ရဲ႕ “ လူသားေလာက လုံၿခဳံမႈနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကုိဆန္႔က်င္ေသာ  ရာဇ၀တ္ျပစ္မႈမ်ား ဥပေဒ” မူၾကမ္း ပါအသုံး၊ လူထုတစ္ရပ္လုံးရဲ႕” လူ႔အခြင္႔အေရး ကုိ စနစ္တက်  ႀကီးႀကီးမားမား အၾကမ္းဖက္ျခင္း” ေ၀ါဟာရနဲ႔ ေရာယွက္လာတယ္။ ေနာက္ေတာ႔ ေကာ္မရွင္က “လူသား ဆန္မႈကုိဆန္႔က်င္ေသာ ရာဇ၀တ္မႈ” လုိ႔ ၁၉၉၆မွာ ေျပာင္းလဲသုံးႏႈန္းခဲ႔တယ္။                                                                ဒီလုိ ဖြံ႔ၿဖိဳးလာတဲ႔သေဘာက လူ႔အခြင္႔အေရးအေပၚ အခ်ဳိ႕ေသာ အၾကမ္းဖက္မႈေတြကုိႏုိင္ငံတကာ ခုံရုံးမေရာက္ခင္  ႏုိင္ငံတကာဥပေဒ ေအာက္မွာပဲ တရားစြဲဆုိႏုိင္တယ္ဆုိုတာကုိ အသိအမွတ္ျပဳထားတယ္။ ကုလသမၼဂၢလုံ ၿခဳံေရးေကာင္စီက ၁၉၉၀ကာလမ်ားကာလေရာက္မွ ယူဂုိစလားဗီးယားနဲ႔ ရ၀မ္ဒါတ႔ုိရဲ႕ သတ္ျဖတ္မႈေတြအတြက္ ခုံရုံးအသီးသီးတည္ေထာင္ တရားစီရင္ႏုိင္ခဲ႔တာပါ။  ဒီအခ်ိန္မွာေတာ႔ ခုံရုံက ၿငိမ္းခ်မ္းေရးကုိဆန္႔က်င္တဲ႔ ရာဇ၀တ္မႈမ်ဳိးအတြက္ တရားစီရင္မႈ မလုပ္ပဲ ၊ ႏုိင္ငံတကာရာဇ၀တ္မႈအမ်ဳိးအစားထဲမွာ ထည္႔ၿပီး မ်ဳိးျဖဳတ္သတ္ျဖတ္မႈ ၊ လူသားဆန္မႈကုိဆန္႔က်င္တဲ႔ ရာဇ၀တ္မႈ ၊နဲ႔ စစ္ရာဇ၀တ္မႈေတြ အျဖစ္ လူတစ္ဦးခ်င္းစီကုိ အျပစ္ေပးခဲ႔တယ္။                         ႏုိင္ငံတကာ ရာဇ၀တ္မႈခုံရုံးဟာ ၂၀၀၂ မွာ စတင္တည္ရွိလာတယ္။ လူသားဆန္မႈကုိ ဆန္႔က်င္ေသာ ရာဇ၀တ္ျပစ္မႈေတြအတြက္ တစ္သီးပုဂၢလတစ္ဦးခ်င္းစီကိုေတာင္ တရားစီရင္ေနၿပီ။ ႏုိင္ငံတကာရာဇ၀တ္ခုံရုံးဟာ တရားရုံးဥပေဒကုိ က်ဴးလြန္သူ ဘယ္သူ႔ကုိ မဆုိ ရာဇ၀တ္မႈအေနနဲ႔ စီရင္မွာျဖစ္တယ္ ။ ဒီလုိစီရင္ခဲ႔တဲ႔ အမႈေပါင္းဟာ အာဖဂန္နစ္စတန္၊ ၾသစၾတီးယား ၊ ဘာရမ္ဒီ၊  ကေနဒါ ၊ ကုိလံဘီယာ ၊ကြန္ဂုိ ၊ ဂ်ာမနီ၊ အီတလီ ၊ေဂ်ာ္ဒန္၊ လစ္ဘားရီယား၊ ႏုိင္ဂ်ီးရီယား၊ ပီရူး၊ ဆီနီေဂါ၊ သီရိလကၤာ၊ ယူဂန္ဒါ၊ နဲ႔ၿဗိတိန္အပါအ၀င္ အမႈေပါင္း၁၀၀ေက်ာ္ကုိ စီရင္ၿပီးသြားၿပီ။ ဒါ႕အျပင္ လုံျခဳံေရးေကာင္စီက အေျခအေနတစ္ရပ္ဟာ ႏုိင္ငံတကာၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔လုံျခဳံေရးကုိ ျခိမ္းေျခာက္ေနၿပီးလုိ႔ ယူဆရင္  ႏုိင္ငံတကာရာဇ၀တ္ခုံရုံးရဲ႕ တရားစြဲဆုိမႈအတြက္ စုံစမ္းစစ္ေဆးမယ္႔အေျခအေနတစ္ခုဆီလြဲေပးႏုိ္င္တယ္။ ေနာက္ မ်ဳိးျဖဳတ္သတ္ျဖတ္မႈ ၊ လူသားဆန္မႈကုိဆန္႔က်င္ေသာရာဇ၀တ္မႈ ဒါမွမဟုတ္ စစ္ရာဇ၀တ္မႈေတြနဲ႔ တရားစြဲဆိုႏုိင္တယ္။ ဒါမ်ဳိးကုိ ၂၀၀၅ ဒါဖာ(ဆူဒန္)မွာ ျဖစ္ပြားခဲ႔တယ္။  အခုစာအုပ္ကုိေရးေနတဲ႔ အခ်ိန္မွာေတာင္ ခုံရုံးတရားစြဲဆုိသူေတြက ယူဂန္ဒါနဲ႔ ကြန္ဂုိမွာ က်ဴးလြန္ခဲ႔တဲ႔ ရာဇ၀တ္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သတ္ၿပီး စစ္ေဆးေနတယ္။  ပထမဆုံးဖမ္းလို္က္တာက  ေထာမတ္ လူမန္ဂုိဒုိင္ယီလုိ ျဖစ္ၿပီးစစ္ရာဇ၀တ္မႈနဲ႔ တရားစြဲခံ၇တာျဖစ္တယ္။အသက္၁၅ႏွစ္ေအာက္ကေလးေတြ အတင္းအၾကပ္စစ္မႈထမ္းေစၿပီး စစ္ပြဲအတြက္ အသုံးျပဳတဲ႔ အတြက္ ရုံးတင္ခံရတာပါ။ 

No comments:

Post a Comment