တရားရံုးမ်ားကို မထီမဲ့ၿမင္ၿပဳမႈဥပေဒ(၂ဝ၁၃ ခုနွစ္၊ ဇူလိုင္လ ၂၉ ရက္)

တရားရံုးမ်ားကို မထီမဲ့ၿမင္ၿပဳမႈဥပေဒ

(၂ဝ၁၃ ခုနွစ္၊ ၿပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္ ဥပေဒအမွတ္ ၁၇။)

၁၃၇၅ ခုနွစ္၊ ဝါဆိုလၿပည့္ေက်ာ္ ၇ ရက္

(၂ဝ၁၃ ခုနွစ္၊ ဇူလိုင္လ ၂၉ ရက္)

နိဒါန္း
ၿပည္ေထာင္စုလႊတ္ေတာ္သည္ တရားရံုး၏ မွန္ကန္လြတ္လပ္စြာ တရားစီရင္ေရး၊ တရားရံုး၏ ဂုဏ္သိကၡာနွင့္ အမ်ားၿပည္သူ ယံုႀကည္ ကိုးစားမႈကို မထိခိုက္ေစေရးတို႔အတြက္ ဤဥပေဒကို ၿပ႒ာန္းလိုက္သည္။
အခန္း(၁)
အမည္နွင့္အဓိပၸာယ္ ေဖာ္ၿပခ်က္
၁။	ဤဥပေဒကို တရားရံုးမ်ားကို မထီမဲ့ၿမင္ၿပဳမႈဥပေဒဟု ေခၚတြင္ေစရမည္။
၂။	ဤဥပေဒတြင္ပါရိွေသာ ေအာက္ပါစကားရပ္မ်ားသည္ ေဖာ္ၿပပါအတိုင္း အဓိပၸာယ္ သက္ေရာက္ေစရမည္-
	(က)	တရားရံုး ဆိုသည္မွာ ၿပည္ေထာင္စုသမၼတၿမန္မာနိုင္ငံေတာ္ ဖြဲ႔စည္းပံုအေၿခခံ ဥပေဒပုဒ္မ ၂၉၃ ပါ ၿပ႒ာန္းခ်က္အရ ဖြဲ႔စည္းသည့္ ေအာက္ပါ တရားရံုးမ်ားကို ဆိုသည္-
		(၁)		ၿပည္ေထာင္စု တရားလႊတ္ေတာ္ခ်ဳပ္၊ တိုင္းေဒသႀကီး တရားလႊတ္ေတာ္မ်ား၊ ၿပည္နယ္ တရားလႊတ္ေတာ္မ်ား၊ ကိုယ္ပိုင္ အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရ တိုင္းတရားရံုးမ်ား၊ ကိုယ္ပိုင္အုပ္ခ်ဳပ္ခြင့္ရေဒသ တရား ရံုးမ်ား၊ ခရိုင္တရားရံုးမ်ား၊ ၿမိဳ႕နယ္ တရားရံုးမ်ားနွင့္ ဥပေဒအရ တည္ေထာင္ေသာ အၿခားတရားရံုးမ်ား၊
		(၂)		စစ္ဘက္ဆိုင္ရာတရားရံုးမ်ား၊
		(၃)		နိုင္ငံေတာ္ဖြဲ႔စည္းပံု အေၿခခံဥပေဒဆိုင္ရာခံုရံုး။
	(ခ)	တရားရံုးမ်ားကို မထီမဲ့ၿမင္ၿပဳမႈ ဆိုသည္မွာ တရားမဆိုင္ရာ မထီမဲ့ၿမင္ၿပဳမႈနွင့္ ၿပစ္မႈဆိုင္ရာ မထီမဲ့ၿမင္ၿပဳမႈကိုဆိုသည္။
	(ဂ)	တရားမဆိုင္ရာ မထီမဲ့ၿမင္ၿပဳမႈ ဆိုသည္မွာ တရားရံုးတစ္ရံုးက ခ်မွတ္ေသာ စီရင္ခ်က္၊ ဒီကရီ၊ အမိန္႔၊ ညႊန္ႀကားခ်က္ သို႔မဟုတ္ ထုတ္ဆင့္ေသာ ဆင့္စာကို တမင္သက္သက္ မလိုက္နာၿခင္းကို ဆိုသည္။
	(ဃ)	ၿပစ္မႈဆိုင္ရာ မထီမဲ့ၿမင္ၿပဳမႈ ဆိုသည္မွာ ေအာက္ပါ အၿပဳအမူ တစ္ခုခုအတြက္ အေႀကာင္းအရာတစ္ရပ္ရပ္ကို နႈတ္ၿဖင့္ ၿဖစ္ေစ၊ စာၿဖင့္ၿဖစ္ေစ၊ အမွတ္ သေကၤတၿဖင့္ၿဖစ္ေစ၊ ထင္ရွားေသာ ပံုသဏၭာန္ၿဖင့္ၿဖစ္ေစ၊ အၿခား တစ္နည္းနည္းၿဖင့္ ၿဖစ္ေစ၊ တမင္ထုတ္ေဖာ္ ေႀကညာၿခင္း၊ သတင္းအၿဖစ္ ေရးသား ေဖာ္ၿပၿခင္း၊ ပံုနိွပ္ထုတ္ေဝၿခင္း သို႔မဟုတ္ ၿဖန္႔ခိ်ၿခင္းကို ဆိုသည္-
		(၁)			တရားရံုး၏ ဥပေဒအရ အပ္နွင္းထားေသာ အခြင့္အာဏာကို ေသးသိမ္ေစၿခင္း သို႔မဟုတ္ ေသးသိမ္ရန္ ၿဖစ္တန္ေစၿခင္း၊
		(၂)			တရားစီရင္ေသာ မႈခင္းကိစၥတြင္ ေၿဖာင့္မွန္စြာ ေဆာင္ရြက္မႈကို ထိခိုက္ေစၿခင္း၊ စြက္ဖက္ၿခင္း သို႔မဟုတ္ ေနွာင့္ယွက္ၿခင္း၊
		(၃)			မွန္ကန္လြတ္လပ္စြာ တရားစီရင္ေရးအေပၚ အမ်ားၿပည္သူက ယံုႀကည္ကိုးစားမႈ ေလ်ာ့နည္း ေစရန္ တစ္နည္းနည္းၿဖင့္ ၿပဳလုပ္ၿခင္း၊
		(၄)			တရားရံုးက ဆံုးၿဖတ္ရန္ရိွေသာ အခ်က္မ်ားကို တစ္စံုတစ္ရာ အဆံုးအၿဖတ္ မေပးရေသးမီ ႀကိဳတင္ေဝဖန္ေၿပာဆိုၿခင္း၊ ေရးသား ေဖာ္ၿပၿခင္း၊ ပံုနိွပ္ထုတ္ေဝၿခင္း၊ ၿဖန္႔ခိ်ၿခင္း။
	(င)	တရားလႊတ္ေတာ္ဆိုသည္မွာ တိုင္းေဒသႀကီးတရားလႊတ္ေတာ္ သို႔မဟုတ္ ၿပည္နယ္တရား လႊတ္ေတာ္ကို ဆိုသည္။
အခန္း(၂)
စီရင္ပိုင္ခြင့္နွင့္ အေရးယူပိုင္ခြင့္
၃။	တရားလႊတ္ေတာ္သည္ တရားရံုးကို မထီမဲ့ၿမင္ၿပဳမႈအား ဤဥပေဒအရ စစ္ေဆးစီရင္ ပိုင္ခြင့္ရိွသည္။
၄။	တရားလႊတ္ေတာ္သည္ ၿပည္ေထာင္စုတရားလႊတ္ေတာ္ခ်ဳပ္၊ စစ္ဘက္ဆိုင္ရာ တရားရံုး သို႔မဟုတ္ နိုင္ငံေတာ္ဖြဲ႔စည္းပံု အေၿခခံဥပေဒဆိုင္ရာခံုရံုးကို မထီမဲ့ၿမင္ၿပဳမႈအတြက္ သက္ဆိုင္္ရာ တရားရံုးမွ တာဝန္ရိွသူတစ္ဦး၏ ေလွ်ာက္ထားခ်က္အရ အေရးယူ ပိုင္ခြင့္ရိွသည္။
၅။	တရားလႊတ္ေတာ္သည္-
	(က)	မိမိသေဘာအေလ်ာက္ၿဖစ္ေစ၊
	(ခ)	နစ္နာသူအမႈသည္ တစ္ဦး၏ ေလွ်ာက္ထားခ်က္အရၿဖစ္ေစ၊
	(ဂ)	အၿခားနည္းအရၿဖစ္ေစ၊ တရားရံုးတစ္ရံုးကို မထီမဲ့ၿမင္ၿပဳမႈအား အေရးယူပိုင္ခြင့္ ရိွသည္။ သို႔ရာတြင္ က်ဴးလြန္ေႀကာင္း စြပ္စဲြထားသည့္ မထီမဲ့ၿမင္ၿပဳမႈမွာ ၿပစ္မႈဆိုင္ရာ ဥပေဒအရ ၿပစ္ဒဏ္ခ်မွတ္နိုင္ေသာ မထီမဲ့ၿမင္ၿပဳမႈ ၿဖစ္ပါက အေရးယူခြင့္ မရိွေစရ။
၆။	တရားလႊတ္ေတာ္သည္-
	(က)	တရားမဆိုင္ရာ မထီမဲ့ၿမင္ၿပဳမႈကို တရားမအေထြေထြမႈ ဖြင့္လွစ္ေဆာင္ရြက္ ရမည္။
	(ခ)	ၿပစ္မႈဆိုင္ရာ မထီမဲ့ၿမင္ၿပဳမႈကို ၿပစ္မႈဆိုင္ရာ အေထြေထြမႈ ဖြင့္လွစ္ ေဆာင္ရြက္ရမည္။
အခန္း(၃)
ကင္းလြတ္ခ်က္မ်ား
၇။	ေဆာင္ရြက္ဆဲ တရားစီရင္ေသာ မႈခင္းတစ္ရပ္နွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ တရားမွ်တၿပီး မွန္ကန္ တိက်ခိုင္လံုေသာ အေႀကာင္းအရာ တစ္ရပ္ရပ္ကို နႈတ္ၿဖင့္ ၿဖစ္ေစ၊ စာၿဖင့္ၿဖစ္ေစ၊ အမွတ္သေကၤတ ၿဖင့္ၿဖစ္ေစ၊ ထင္ရွားေသာ ပံုသဏၭာန္ၿဖင့္ၿဖစ္ေစ၊ အၿခားတစ္နည္း နည္းၿဖင့္ၿဖစ္ေစ ထုတ္ေဖာ္ ေႀကညာၿခင္း၊ သတင္းအၿဖစ္ ေရးသားေဖာ္ၿပၿခင္း သို႔မဟုတ္ ပံုနိွပ္ထုတ္ေဝၿခင္း သို႔မဟုတ္ ၿဖန္႔ခိ်ၿခင္းသည္ တရားရံုးကို မထီမဲ့ၿမင္ၿပဳမႈ မေၿမာက္ ေစရ။
၈။	စစ္ေဆးႀကားနာ၍ အၿပီးသတ္ အမိန္႔ခ်မွတ္ထားၿပီးၿဖစ္သည့္ တရားစီရင္ေသာ မႈခင္းတစ္ရပ္၏ အရည္အေသြးအေပၚ မွ်တစြာ သံုးသပ္ခ်က္ သို႔မဟုတ္ ေဝဖန္ခ်က္ကို ပံုနိွပ္ထုတ္ေဝၿခင္း သို႔မဟုတ္ ၿဖန္႔ခိ်ၿခင္းသည္ တရားရံုးကို မထီမဲ့ၿမင္ၿပဳမႈ မေၿမာက္ ေစရ။
၉။	ဤဥပေဒတြင္ မည္သို႔ပါရိွေစကာမူ ေအာက္ေဖာ္ၿပပါ အေႀကာင္းအရာမ်ားမွအပ အမ်ားၿပည္သူ ဝင္ေရာက္ၿခင္းကို ကန္႔သတ္ ထားေသာ သီးသန္႔ရံုးခန္း၌ ေဆာင္ရြက္ သည့္ တရားစီရင္ေသာ မႈခင္းတစ္ရပ္နွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ တရားမွ်တၿပီး မွန္ကန္တိက် ခိုင္လံုေသာ အစီရင္ခံစာကို ပံုနိွပ္ထုတ္ေဝၿခင္း သို႔မဟုတ္ ၿဖန္႔ခိ်ၿခင္းသည္ တရားရံုးကို မထီမဲ့ၿမင္ၿပဳမႈ မေၿမာက္ေစရ-
	(က)		တည္ဆဲဥပေဒတစ္ရပ္ရပ္ပါ ၿပ႒ာန္းခ်က္မ်ားနွင့္ ဆန္႔က်င္၍ပံုနိွပ္ထုတ္ေဝၿခင္း သို႔မဟုတ္ ၿဖန္႔ခိ်ၿခင္း၊
	(ခ)		အမ်ားၿပည္သူဆိုင္ရာ မူဝါဒအရၿဖစ္ေစ၊ အပ္နွင္းထားေသာ အခြင့္အာဏာ မ်ားကို က်င့္သံုး၍ ၿဖစ္ေစ၊ တရားရံုးက အတိအလင္း တားၿမစ္ပိတ္ပင္ ထားသည့္ တရားစီရင္ေသာ မႈခင္းတစ္ရပ္၏ သတင္းအခ်က္အလက္မ်ားနွင့္ သရုပ္ေဖာ္ၿပခ်က္မ်ားကို ပံုနိွပ္ထုတ္ေဝၿခင္း သို႔မဟုတ္ ၿဖန္႔ခိ်ၿခင္း၊
	(ဂ)		တရားစီရင္ေသာ မႈခင္းတစ္ရပ္တြင္ အၿငင္းပြားလ်က္ရိွေသာ လိွ်ဳ႕ဝွက္ ထားရမည့္ လုပ္ငန္းစဥ္ စူးစမ္းရွာေဖြေတြ႔ရိွခ်က္ သို႔မဟုတ္ တီထြင္မႈ စသည္ တို႔နွင့္စပ္လ်ဥ္းသည့္ သတင္းအခ်က္ အလက္မ်ားကို ပံုနိွပ္ထုတ္ေဝၿခင္း သို႔မဟုတ္ ၿဖန္႔ခိ်ၿခင္း။
အခန္း(၄)
ၿပစ္မႈနွင့္ၿပစ္ဒဏ္မ်ား
၁ဝ။	မည္သူမဆို တရားရံုးကို ၿပစ္မႈဆိုင္ရာ မထီမဲ့ၿမင္ၿပဳမႈ က်ဴးလြန္ေႀကာင္း ၿပစ္မႈထင္ရွား စီရင္ၿခင္းခံရလွ်င္ ထိုသူအား ေၿခာက္လထက္ မပိုေသာ အလုပ္မဲ့ေထာင္ဒဏ္ၿဖစ္ေစ၊ က်ပ္ တစ္သိန္းထက္ မပိုေသာ ေငြဒဏ္ၿဖစ္ေစ၊ ဒဏ္ နွစ္ရပ္လံုးၿဖစ္ေစ ခ်မွတ္ရမည္။
၁၁။	မည္သူမဆိုတရားရံုးကို တရားမဆိုင္ရာ မထီမဲ့ၿမင္ၿပဳမႈက်ဴးလြန္ေႀကာင္း ၿပစ္မႈထင္ရွား စီရင္ၿခင္းခံရလွ်င္ ထိုသူအား က်ပ္တစ္သိန္း ထက္ မပိုေသာ ေငြဒဏ္ခ်မွတ္ရမည္။ ထိုသို႔ ေငြဒဏ္ ခ်မွတ္ရံုမွ်ၿဖင့္ လံုေလာက္မႈမရိွဟု ထင္ၿမင္ပါက သံုးလထက္မပိုေသာ တရားမေထာင္ဒဏ္ကို ခ်မွတ္နိုင္သည္။
အခန္း(၅)
အယူခံဝင္ခြင့္
၁၂။	တရားလႊတ္ေတာ္သည္ တရားရံုးကို ၿပစ္မႈဆိုင္ရာ မထီမဲ့ၿမင္ၿပဳမႈ က်ဴးလြန္သူက ေသာ္လည္းေကာင္း၊ တရားမဆိုင္ရာ မထီမဲ့ၿမင္ၿပဳမႈက်ဴးလြန္သူက ေသာ္လည္းေကာင္း ေက်နပ္ေလာက္ေအာင္ ဝန္ခ်ေတာင္းပန္လွ်င္ ထိုသူအား သတိေပးၿပီး အၿပစ္မွ လႊတ္နိုင္သည္ သို႔မဟုတ္ ၿပစ္ဒဏ္မွ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာ ခြင့္ၿပဳနိုင္သည္။
၁၃။	တရားရံုးကို မထီမဲ့ၿမင္ၿပဳမႈနွင့္စပ္လ်ဥ္း၍ တရားလႊတ္ေတာ္က ခ်မွတ္သည့္ အမိန္႔သို႔မဟုတ္ ဆံုးၿဖတ္ခ်က္ကို မေက်နပ္ပါက ၿပည္ေထာင္စု တရားလႊတ္ေတာ္ ခ်ဳပ္သို႔ အယူခံဝင္ခြင့္ရိွသည္။
အခန္း(၆)
အေထြေထြ
၁၄။	တရားရံုးကို မထီမဲ့ၿမင္ၿပဳမႈကို က်ဴးလြန္ခဲ့သည္ဟု အဆိုရိွေသာေန႔မွစ၍ တစ္နွစ္အတြင္း အမႈကိုစဲြဆိုရမည္။ သတ္မွတ္ထားေသာ ကာလထက္ ေက်ာ္လြန္ပါက မည္သည့္တရား လႊတ္ေတာ္ကမွ် အဆိုပါအမႈကို အေရးယူ ေဆာင္ရြက္ၿခင္းမၿပဳရ။
၁၅။	ၿပည္ေထာင္စုတရားလႊတ္ေတာ္ခ်ဳပ္သည္ လိုအပ္ေသာ နည္းဥပေဒမ်ား၊ အမိန္႔၊ ညႊန္ႀကားခ်က္ နွင့္ လုပ္ထံုးလုပ္နည္းမ်ားကို ထုတ္ၿပန္နိုင္သည္။
၁၆။	The Contempt of Courts Act  ကို ဤဥပေဒၿဖင့္ ရုပ္သိမ္းလိုက္သည္။
					ၿပည္ေထာင္စုသမၼတၿမန္မာနိုင္ငံေတာ္ဖြဲ႔စည္းပံုအေၿခခံဥပေဒအရကြ်နု္ပ္လက္မွတ္ ေရးထိုးသည္။

(ပံု)သိန္းစိန္                

နိုင္ငံေတာ္သမၼတ            

ၿပည္ေထာင္စုသမၼတၿမန္မာနိုင္ငံေတာ္